مبلمان شهری چیست؟
مبلمان شهری به مجموعه‌ای از تجهیزات، وسایل و عناصر طراحی‌شده در فضاهای عمومی شهر گفته می‌شود که برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان، افزایش رفاه، زیباسازی محیط، و تأمین نیازهای عملکردی و اجتماعی طراحی و نصب می‌شوند. این عناصر در خیابان‌ها، پارک‌ها، میدان‌ها، پیاده‌روها و دیگر فضاهای عمومی شهر قرار می‌گیرند.
انواع مبلمان شهری :
۱. عناصر رفاهی و آسایشی
نیمکت‌ها و صندلی‌های عمومی
سایبان‌ها و آلاچیق‌ها
ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی
۲. عناصر راهنمایی و اطلاع‌رسانی
تابلوهای راهنمای شهری
نقشه‌های شهری و گردشگری
تابلوهای نام خیابان‌ها
۳. عناصر زیباسازی و تزئینی
مجسمه‌ها و المان‌های هنری
گلدان‌های شهری و فضای سبز
نورپردازی‌های تزئینی
۴. عناصر ایمنی و کنترل ترافیک
چراغ‌های راهنمایی و رانندگی
نرده‌ها و جداکننده‌های ترافیکی
سرعت‌گیرها و تابلوهای هشداردهنده
۵. عناصر بهداشتی و خدماتی
سطل‌های زباله و مخازن بازیافت
سرویس‌های بهداشتی عمومی
آب‌خوری‌های عمومی
۶. عناصر ورزشی و تفریحی
* تجهیزات ورزشی پارکی
*زمین‌های بازی کودکان
*مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی
*اهمیت مبلمان شهری
*افزایش راحتی و رفاه شهروندان
*بهبود زیبایی بصری شهر
*کمک به هویت‌بخشی به فضاهای شهری
*افزایش امنیت و ایمنی در شهر
*کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی
جنس مبلمان شهری :
جنس مبلمان شهری بسته به نوع کاربرد، شرایط محیطی، دوام مورد نیاز و زیبایی‌شناسی، از مواد مختلفی ساخته می‌شود. انتخاب جنس مناسب تأثیر زیادی بر طول عمر، کارایی و نگهداری این تجهیزات دارد.
انواع متریال مورد استفاده در مبلمان شهری
۱. فلز (آهن، فولاد، آلومینیوم، چدن)
ویژگی‌ها:
استحکام و دوام بالا
مقاومت در برابر ضربه و تخریب
قابلیت رنگ‌آمیزی و پوشش ضدزنگ (گالوانیزه)
مناسب برای نیمکت‌ها، نرده‌ها، تابلوهای راهنما، سطل‌های زباله، تجهیزات ورزشی و ایستگاه‌های اتوبوس
معایب:
مستعد زنگ‌زدگی در مناطق مرطوب (در صورت عدم استفاده از پوشش‌های محافظ)
انتقال حرارت بالا (داغ شدن در تابستان و سرد شدن در زمستان)
۲. چوب
ویژگی‌ها:
ظاهری زیبا، طبیعی و هماهنگ با محیط
حس گرما و راحتی
مناسب برای نیمکت‌ها، آلاچیق‌ها و کف‌پوش‌های پارکی
معایب:
نیاز به مراقبت و نگهداری منظم (رنگ‌آمیزی و روغن‌کاری)
حساسیت به رطوبت، پوسیدگی و آفات چوبی
۳. بتن
ویژگی‌ها:
مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی و تخریب
وزن زیاد (جلوگیری از سرقت و جابجایی)
مناسب برای نیمکت‌ها، گلدان‌های شهری، پایه‌های چراغ و سطل‌های زباله
معایب:
سنگین بودن و دشواری در جابجایی
امکان ترک‌خوردگی در شرایط آب‌وهوایی خاص
۴. پلاستیک و پلیمرهای بازیافتی
ویژگی‌ها:
سبک و قابل حمل
مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی
قابل بازیافت و دوستدار محیط زیست
مناسب برای سطل‌های زباله، تابلوهای راهنما و کف‌پوش‌های انعطاف‌پذیر
معایب:
استحکام کمتر نسبت به فلز و بتن
تأثیرپذیری از نور خورشید و تغییر رنگ در بلندمدت
۵. شیشه و فایبرگلاس
ویژگی‌ها:
ظاهری مدرن و زیبا
مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و رطوبت
استفاده در ایستگاه‌های اتوبوس، پارتیشن‌های شهری و تابلوهای تبلیغاتی
معایب:
شکننده بودن در برابر ضربه
نیاز به نظافت مداوم برای حفظ شفافیت
۶. سنگ طبیعی و مصنوعی
ویژگی‌ها:
مقاومت بالا در برابر شرایط آب‌وهوایی
ظاهری لوکس و ماندگار
مناسب برای نیمکت‌ها، کف‌پوش‌ها و المان‌های تزئینی
معایب:
وزن زیاد و دشواری در نصب و جابجایی
امکان لغزندگی در شرایط مرطوب
نمونه مبلمان شهری روشنا
کاربردهای مبلمان شهری :
مبلمان شهری نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان دارد و در بخش‌های مختلف شهری با کاربردهای متنوعی طراحی و اجرا می‌شود. این تجهیزات علاوه بر ایجاد رفاه، به زیباسازی محیط، افزایش ایمنی و تسهیل تعاملات اجتماعی کمک می‌کنند.
۱. افزایش رفاه و آسایش شهروندان
نیمکت‌ها و صندلی‌ها در خیابان‌ها، پارک‌ها و فضاهای عمومی برای استراحت شهروندان
سایبان‌ها و آلاچیق‌ها برای ایجاد سرپناه در برابر آفتاب و باران
ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی برای انتظار راحت‌تر مسافران
۲. بهبود ایمنی و نظم شهری
چراغ‌های راهنمایی و رانندگی برای مدیریت ترافیک و کاهش تصادفات
نرده‌ها و موانع شهری برای تفکیک مسیرها و حفاظت از عابران
علائم و تابلوهای هشداردهنده برای آگاهی‌بخشی به رانندگان و عابران پیاده
۳. زیباسازی و هویت‌بخشی به شهر
مجسمه‌ها و المان‌های هنری برای افزایش جذابیت بصری
گلدان‌ها، فلاورباکس‌ها و فضای سبز شهری برای ایجاد محیطی دلپذیر و طبیعی
نورپردازی‌های تزئینی برای زیباسازی شهر در شب
۴. اطلاع‌رسانی و راهنمایی
تابلوهای راهنمای شهری برای هدایت بهتر شهروندان و گردشگران
نقشه‌های شهری و گردشگری در اماکن پرتردد
تابلوهای نام خیابان‌ها و معابر برای تسهیل مسیریابی
۵. بهبود بهداشت و محیط زیست شهری
سطل‌های زباله و مخازن تفکیک زباله برای حفظ پاکیزگی شهر
سرویس‌های بهداشتی عمومی برای راحتی شهروندان
آب‌خوری‌های عمومی برای تأمین آب آشامیدنی در فضاهای شهری
۶. توسعه تفریحات و فعالیت‌های اجتماعی
تجهیزات ورزشی پارکی برای تشویق شهروندان به ورزش
زمین‌های بازی کودکان برای ایجاد فضایی ایمن و سرگرم‌کننده
مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی برای ترویج سبک زندگی سالم
۷. کمک به حمل‌ونقل شهری
پارکینگ‌های عمومی و ایستگاه‌های دوچرخه برای تسهیل جابجایی
مسیرهای مخصوص عابران پیاده و دوچرخه‌سواران برای کاهش ترافیک و آلودگی
پایه‌های شارژ وسایل نقلیه برقی برای توسعه حمل‌ونقل پایدار
مزایای مبلمان شهری :
مبلمان شهری به عنوان یکی از عناصر کلیدی در طراحی فضاهای عمومی، مزایای زیادی برای شهر و شهروندان دارد. این تجهیزات نه‌تنها به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند، بلکه باعث زیباسازی، ایمنی و توسعه پایدار شهری می‌شوند.
۱. افزایش رفاه و آسایش شهروندان
ایجاد فضاهای راحت برای استراحت، انتظار و تفریح (مثل نیمکت‌ها و آلاچیق‌ها)
فراهم‌کردن امکانات ضروری مانند آب‌خوری، سرویس بهداشتی و سایبان‌ها
بهبود دسترسی افراد سالمند و کم‌توان با نصب رمپ‌ها و مسیرهای ویژه
۲. زیباسازی محیط شهری
طراحی جذاب و هنری برای افزایش حس خوشایند شهروندان
استفاده از رنگ‌ها، متریال‌های متنوع و نورپردازی برای زیباسازی معابر
تقویت هویت شهری با نصب مجسمه‌ها، المان‌های فرهنگی و تاریخی
۳. افزایش امنیت و ایمنی شهری
کاهش تصادفات و خطرات با نصب نرده‌ها، علائم راهنمایی و چراغ‌های ترافیکی
تأمین روشنایی در شب با چراغ‌های خیابانی و نورپردازی معابر
ایجاد مسیرهای پیاده‌روی ایمن و تفکیک مسیرهای دوچرخه‌سواری
۴. کمک به مدیریت ترافیک و حمل‌ونقل عمومی
ایستگاه‌های استاندارد اتوبوس و تاکسی برای تسهیل جابجایی
تابلوهای راهنما برای هدایت بهتر مسافران و گردشگران
مسیرهای مخصوص دوچرخه‌سواری برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا
۵. بهبود بهداشت عمومی و محیط زیست
کاهش آلودگی شهری با نصب سطل‌های زباله و مخازن تفکیک پسماند
ایجاد فضای سبز و گلدان‌های شهری برای بهبود کیفیت هوا
نصب آب‌خوری‌های عمومی برای دسترسی آسان به آب سالم
۶. تقویت تعاملات اجتماعی و نشاط شهری
ایجاد فضاهای عمومی برای گردهمایی، گفتگو و فعالیت‌های جمعی
افزایش حس همبستگی اجتماعی با طراحی پارک‌ها، زمین‌های بازی و فضای فرهنگی
تجهیز فضاهای شهری به امکانات تفریحی و ورزشی برای تمامی سنین
۷. توسعه پایدار و افزایش ارزش اقتصادی شهر
استفاده از متریال‌های بادوام و بازیافتی برای کاهش هزینه‌های نگهداری
افزایش جذابیت شهر برای گردشگران و سرمایه‌گذاران
کمک به رونق کسب‌وکارهای محلی با طراحی مناسب پیاده‌راه‌ها و بازارچه‌های شهری
نکات مهم خرید مبلمان شهری
خرید مبلمان شهری نیازمند بررسی دقیق ویژگی‌های فنی، کیفیت، کاربرد و هماهنگی آن با محیط است. انتخاب مناسب این تجهیزات باعث افزایش دوام، زیبایی و کارایی در فضاهای عمومی می‌شود. در ادامه نکات کلیدی برای خرید مبلمان شهری ارائه شده است:
۱. کیفیت و جنس متریال
استحکام و مقاومت بالا: مبلمان باید در برابر شرایط محیطی مانند باران، آفتاب، برف و گردوغبار مقاوم باشد.
متریال مناسب: انتخاب مواد بادوام مانند فلز گالوانیزه، چوب مقاوم، بتن، پلیمرهای باکیفیت یا ترکیب این مواد
مقاومت در برابر تخریب و وندالیسم: در فضاهای عمومی، مقاومت در برابر آسیب‌های عمدی و خرابی بسیار مهم است.
۲. استاندارد و ارگونومی طراحی
راحتی و کاربردپذیری: طراحی نیمکت‌ها و دیگر تجهیزات باید مطابق با استانداردهای ارگونومیک باشد.
ابعاد و تناسبات مناسب: برای مثال، ارتفاع و عرض نیمکت‌ها باید مطابق با نیاز شهروندان باشد.
ایمنی کاربران: گوشه‌های تیز و لبه‌های برنده باید حذف شوند تا آسیبی به عابران وارد نشود.
۳. هماهنگی با محیط شهری
طراحی زیبا و هماهنگ: مبلمان باید از نظر رنگ، شکل و متریال با فضای شهری هماهنگ باشد.
سازگاری با اقلیم: در مناطق گرم، استفاده از متریال‌های خنک‌تر (مانند چوب یا پلیمر) و در مناطق سرد، متریال‌های مقاوم به سرما (مانند فلز و بتن) توصیه می‌شود.
ایجاد هویت شهری: طراحی باید مطابق با فرهنگ، معماری و سبک شهری باشد.
۴. مقاومت در برابر شرایط جوی و نگهداری آسان
پوشش‌های ضدزنگ و ضدآب: برای افزایش دوام مبلمان‌های فلزی و چوبی ضروری است.
حداقل نیاز به تعمیر و نگهداری: مبلمان باید کمترین هزینه و زمان را برای نظافت و تعمیرات نیاز داشته باشد.
قابلیت نظافت آسان: سطوح باید ضدلک و قابل شستشو باشند.
۵. کاربرد و عملکرد مناسب
انتخاب بر اساس نیاز شهروندان: برای فضاهای مختلف، نوع مبلمان مناسب انتخاب شود (مثلاً نیمکت‌های پارکی برای فضاهای تفریحی، سطل‌های زباله بزرگ برای مناطق پرتردد).
قابلیت چندمنظوره: برخی تجهیزات مانند نیمکت‌هایی با امکان ذخیره‌سازی وسایل یا ایستگاه‌های چندمنظوره برای شارژ موبایل و روشنایی می‌توانند کاربردی‌تر باشند.
دوام در برابر سرقت و تخریب: مبلمان باید دارای اتصالات محکم و مقاوم در برابر جابه‌جایی و سرقت باشد.
۶. قیمت و هزینه‌های اقتصادی
تناسب قیمت با کیفیت: از خرید محصولات بی‌کیفیت و ارزان که عمر کوتاهی دارند، پرهیز کنید.
هزینه‌های نگهداری پایین: مبلمانی را انتخاب کنید که در طولانی‌مدت نیاز به تعمیرات و هزینه‌های اضافی نداشته باشد.
گارانتی و خدمات پس از فروش: خرید از تأمین‌کنندگان معتبر که گارانتی و پشتیبانی دارند، توصیه می‌شود
